ថ្ងៃ សៅរ៍ ទី ២៦ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០១៤
ថ្ងៃនេះខ្ញុំនាំប្អូនស្រីច្រម៉ក់របស់ខ្ញុំទៅលេងផ្ទះអ៊ុំ! គោលបំណងរបស់យើងគឺទៅលេងយាយ និងយកស្វាយដែលប៉ាផ្ញើរមកតាមឡានកាពីតូលមកឲ្យតាំងពីព្រឹកនោះផង។ ពេលទៅទទួលស្វាយនោះ ខ្ញុំរាងតឹងចិត្តបន្តិច ព្រោះស្វាយឡើងពេញមួយការ៉ុង។ ព្រះអើយ ប៉ា! ម៉េចក៏ប៉ាផ្ញើរមកច្រើនអីក៏ច្រើនយ៉ាងនេះ? ខ្ញុំខំអូសការ៉ុងស្វាយដាក់ម៉ូតូអាគុបរបស់ខ្ញុំ រួចឲ្យប្អូនស្រីច្រម៉ក់ឡើងអង្គុយពីខាងមុខ។ ដៃម្ខាងកាន់ដៃម៉ូតូ ដៃម្ខាងទប់ការ៉ុងស្វាយកុំឲ្យធ្លាក់។ អរគុណបងអ្នកមើលអីវ៉ាន់នៅកាពីតូលដែលគាត់មានចិត្តជួយលើកដាក់ម៉ូតូពីរនាក់ខ្ញុំ កុំអីខ្ញុំវេទនាមិនខានទេ។ ដំណើរពីអូរឬស្សីទៅអូរឡាំពិកថ្មីបើមិនត្រូវការទូក ក៏មានការពិបាកដែរ ព្រោះវារាងស្ទះបន្តិច។ ខ្ញុំខំត្រដរទាំងលំបាក ទៅផ្ទះអ៊ុំនៅខាងកើតផ្សារ។ ទៅដល់ក៏ឃើញយាយនៅខាងក្នុង។ យាយស្ទុះស្ទារមកបើកទ្វារ ដើម្បីមើលចៅប្រុសកម្លោះ និងចៅស្រីតូចច្រឡឹងរបស់គាត់។ ខ្ញុំដឹងច្បាស់ថាគាត់នឹកចៅគាត់ តែធ្វើម៉េចបានទៅលេងគាត់តែសៅរ៍អាទិត្រហ្នឹងឯង។ ខ្ញុំលើកស្វាយដាក់ខាងមុខរួចហើយ ក៏ចូលទៅជម្រាបសួរអ៊ុំប្រុសនៅខាងក្នុង។ រួចទៅអង្គុយនៅផ្ទះបាយខាងក្រោយផ្ទះ ផឹកទឹកបន្តិច អង្គុយសម្រាកបន្តិច។ យាយគាត់សួរនាំតិចតួចពីរឿងស្វាយ ខ្ញុំក៏ប្រាប់គាត់ថាប៉ាបេះពីចម្ការស្វាយនៅស្រុកកណ្ដៀង ភូមិកំណើតខាងប៉ាខ្ញុំ។ អ៊ុំប្រុស និងយាយប្រហែលភ្លេចហើយថា ប៉ានៅមានដីមួយដុំតូចទៀតនៅស្រុកកណ្ដៀង ភូមិស្យា ក្បែរប្រឡាយទឹកថ្មី។ នៅទីនោះស្ងប់ស្ងាត់ល្អ មានដើមស្វាយ ដើមមៀន ស្រការនាគ ម៉ាក់ប្រេងម៉ាក់ប្រាង ផ្លែឈើព្រៃខ្លះជុំវិញភូមិករ និងមានដើមផ្កាលំអរបន្តិចបន្តួចឥតដាច់ពីមាត់ច្រកចូលរហូតដល់មុខផ្ទះជាប់បឹងឈូក។ នេះរាងវាលបន្តិចផង ព្រោះកាលតាខាងប៉ាខ្ញុំនៅរស់ គាត់ដាំនេះបណ្ដុះនោះសឹងគ្មានកន្លែងទំនេរ ជាពិសេសដើមស្លា ដើមម្លូរបស់យាយ តែឥឡូវអស់មានដើមស្លាម្លូទៀតហើយ។
ពីក្រោមផ្ទះកុងម៉ានៅស្រុកកណ្ដៀង 
អតីតផ្ទះបាយ 
ចំការស្វាយ 
ជើងសរសរដែលមិនដែលកើតជាផ្ទះរបស់កុងម៉ា (គាត់ដាំសសរចោល) 
រោងផ្ទះបាយចាស់ 
រានអង្គុយក្រោមផ្ទះ 
ទ្វារចូល 
ខ្ញុំ និងប្អូនស្រី 
ផ្ទះកុងម៉ាមើលពីមុខ
និយាយដល់សាច់រឿងដែលខ្ញុំកត់សម្គាល់ម្ដង! ពេលទៅដល់ផ្ទះអ៊ុំ ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ថាសក់ស្រីណែតសិតបានយ៉ាងស្អាត។ ច្បាស់ណាស់ គឺយាយខ្ញុំជាអ្នកសិតឲ្យ គាត់យកស្និតសិតចៃមកសិតមួយៗ ភ្នែកចំណាស់របស់គាត់ប្រឹងមើលយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់។ ខ្ញុំឆ្ងល់ដែរ ថាគាត់នឹកឃើញយ៉ាងម៉េចបានជាយកស្និតសិតចៃមកសិតឲ្យប្អូនស្រីខ្ញុំ។ ជួនជាពេលនោះអ៊ុំស្រីសំណប់របស់ខ្ញុំបានចុះមក ពីខាងលើផ្ទះ ដែលមុននេះយើងឮសម្លេងកូនស្រីគាត់រអ៊ូររទាំនឹងអ៊ុំស្រីដែលរវល់រឿងមុខកូនគាត់កើតមុនពេក។ គាត់ចុះមកដួសទឹកពិសារ រួចបន្ទោសយាយ ចាស់ហើយនៅប្រឹងមើលចៃអីទៀត បើភ្នែកគាត់មើលមិនសូវច្បាស់យ៉ាងនេះ។ ខ្ញុំរាងអស់សំណើចបន្តិចដែរ ដែលឮកូននិងម្ដាយគាត់និយាយគ្នាបែបនេះ ស្ដាប់ទៅគួរឲ្យខ្នាញ់ដែរតើ។ យាយខ្ញុំគាត់ប្រឹងបូតស្និតសក់សម្លឹងមើលចៃ។ រួចអ៊ុំស្រីនិយាយឡើងថា ប្អូនស្រីខ្ញុំមានចៃ បានជាឆ្លងដល់កូនស្រីតូចដែលអាយុមិនលើសប្អូនស្រីខ្ញុំប៉ុន្មាន។ ខ្ញុំដូចមិនយល់ដែរ បើប្អូនស្រីខ្ញុំមានចៃ ម៉េចក៏មិនឆ្លងដល់បងបងដែលនៅផ្ទះខ្ញុំផង ខ្ញុំមិនទុកឲ្យគេថាប្អូនខ្ញុំបង្ករជាបញ្ហាតូចតាចនេះដល់គេនោះទេ ក៏ប្រាប់ហេតុផលនេះទៅវិញ។ អ៊ុំក៏អត់មាននិយាយអីទៀតដែរ។
រួចមកយាយហៅខ្ញុំញុំាបាយ គ្រប់ពេលឲ្យតែបានទៅជួបយាយ យាយតែងតែបង្ហាញការបារម្ភ ខ្លាចចៅគាត់អត់បាយស្លាប់។ មើលទៅគាត់បារម្ភពីពួកខ្ញុំយ៉ាងនេះ គាត់កាន់តែគួរឲ្យស្រលាញ់។ ខ្ញុំបានអោបគាត់ពេញៗដៃកាលគាត់ទើបតែមកពីអាមេរិកថ្មីៗ។ ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ថា កាលនៅក្មេងយាយមានមាឌធំណាស់ ហើយគាត់នៅមានកម្លាំងស្ដីថាឲ្យខ្ញុំរឿងបោកខោអាវ និងដុសក្អែលអីអស់ហ្នឹង។ ពេលនេះរាងគាត់តូចច្រឡឹង ខ្ញុំយល់ខ្លួនឯងថាខ្ពស់ជាងមុន ហើយក៏ធំហើយ។ ក៏ចាប់អារម្មណ៍ថា យាយកាន់តែចាស់ណាស់ហើយ ស្បែកដៃដ៏ជ្រីវជ្រួញ អាយុកាលចូលនិវត្តន៍នៅស្រុកអាគាំងធ្វើឲ្យគាត់មានឱកាសបានមកលេងស្រុកកំណើតគាត់ឯប្រទេសកម្ពុជាបានយូរជាងមុន។ ខ្ញុំក៏រីករាយដែរ ដែលបានជួបយាយច្រើនជាងមុន។ សំណេរមួយនេះមានភាពរញ៉េរញ៉ៃ រៀបរាប់ត្រង់នេះបន្តិច ត្រង់នោះបន្តិច ច្របល់សព្វអប់ក្លិនអតីតកាល និងបច្ចុប្បន្នដូចសម្លរកកូរខ្មែរ ឬសម្លរចាបឆាយចិន។ ខ្ញុំគ្រាន់តែសរសេរតាមនឹកឃើញ ព្រោះអីថ្វីដៃសរសេរអន់ មិនដឹងថាកែអីខ្លះ គិតអីខ្លះ ដូច្នេះមានតែសរសេរតាមនឹកឃើញទើបអាចមានអក្សរខ្លះដិតដាមជាប់ក្នុងកំណត់ហេតុមួយនេះ។ ថ្ងៃខែចេះតែកន្លង អ្វីៗកើតឡើង រួចក៏បាត់បង់ទៅវិញតាមកាល ថ្ងៃនេះព្រះអាទិត្រនៅតែលិចនៅទិសខាងលិចដដែល តែមិនថាវាជាថ្ងៃលិចឬថ្ងៃរះ យើងតែងតែជួបប្រទះនូវអ្វីដែលថ្មីជានិច្ច ព្រោះ…
…ផ្កាយនៅលើមេឃ ដែលយើងខ្ញុំសម្លឹងនោះ មិនដែលរះនៅកន្លែងដដែលនោះឡើយ។ ជីវិតមនុស្សក៏ដូចគ្នា មិនថាយើងបានជួបរឿងអ្វីក៏ដោយ យើងនឹងមិនឈរនៅកន្លែងដដែលនោះឡើយ។
ឌីយ៉ា
ជាចុងក្រោយសម្លរកកូរឬចាបឆាយមួយនេះ គ្រាន់តែចង់រំឮកបន្តិចពីប៉ាម៉ាក់ អ៊ុំប្រុសអ៊ុំស្រី លោកយាយ ដែលអ្នកទាំងនេះសុទ្ធតែជាមនុស្សដែលមានគុណយ៉ាងធំមកលើជីវិតខ្ញុំក៏ដូចជាបងប្អូនខ្ញុំ។ មិនថាមានរឿងអ្វីកើតឡើង មិនថាមានរឿងមិនល្អធំឬតូច តែគុណូបការៈក៏ដូចជាទឹកចិត្តដ៏ល្អរបស់ពួកគាត់នឹងរះនៅក្នុងដួងចិត្តរបស់ខ្ញុំដដែល ទោះបីជាពន្លឺរបស់ពួកគាត់មិនបានរះនៅទីតាំងដដែលនៅក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំក៏ដោយ។
ដោយខ្ញុំបាទ ឌីយ៉ា
